රේල් බෝක්කුව මත 'විප්ලවයක්'

බැලූ බැල්මට කාගේවත් විශේෂ අවධානයට යොමු නොවන කැබැල්ලවත්ත රේල් බෝක්කුව පිහිටා ඇත්තේ උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ කොළඹ සිට කිලෝමීටර් 88 ක් දුරිනි. නොඑසේ නම් කඩිගමුව දුම්රිය පළට කිලෝමීටරයකටත් අඩු දුරක් මෙපිටිනි. බෝක්කුවක් යට බොහෝ විට දැකිය හැක්කේ ජලපාරකි. එහෙත් කැබැල්ලවත්ත රේල් බෝක්කුව යට ඇත්තේ මහ පාරකි.

රඹුක්කන සිට කැබැල්ලවත්ත තෙක් දිවෙන මහා මාර්ගය උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ සැතපුම් 54 1/4 කණුව අද්දරදී තුන්මංහන්දියක් නිර්මාණය කරමින් දෙකට බෙදෙයි. ඒ රඹුක්කන හතරලියැද්ද හා රඹුක්කන මාවනැල්ල මාර්ග වශයෙනි. කැබැල්ලවත්ත රේල් බෝක්කුව යටින් වැටී ඇත්තේ එතනදී බෙදී වෙන් වන මාවනැල්ල තෙක් වැටී ගත් බී 385 මහා මාර්ගයයි.

කැබැල්ලවත්ත හරහා වැටී ගත් මාවනැල්ල මාර්ගය ඉතා දිගු රමණීය ඉතිහාසයක් තිබේ. පැරණි සත් කෝරළයේ සහ සතර කෝරළයේ සිට කෘෂි නිෂ්පාදන ඇතුළු වෙළෙඳ භාණ්ඩ කන්ද උඩරට රාජධානිය තෙක් තවලම් මගින් ප්‍රවාහනය කොට ඇත්තේ මෙම මාර්ගය ඔස්සේය. ඉන්පසුව 1863 වසරේදී පමණ උඩරට දුම්රිය මාර්ගය තැනීමේදී එම ප්‍රදේශයේ විශාල පස් පිරවුමක් කළ ඉංග්‍රීසීහු එම පැරණි මාර්ගය තව දුරටත් සුරක්ෂිත වන සේ රේල් බෝක්කුවක් ඉදිකොට ඒ මතින් උඩරට දුම්රිය මග තනා තිබේ. මෙම බෝක්කුව උඩින් දුම්රියද එය යටින් වාහන සහ මගීන්ද අද දක්වාම නිරුපද්‍රිතව ගමන් කරනුයේ ඒ අනුවය.

දිනය 1971 මැයි මස 07 දාය. පත්තම්පිටිය, කඩිගමුව ප්‍රදේශයේ කාන්තාවක වන ඩබ්ලිව්. එම්. අනුලාවතී මැණිකේ එදින් උදෙන්ම ලහි ලහියේ පත්තම්පිටියේ සමූපකාරය වෙත ගියාය. ඒ තම ගෙදරට උවමනා ආහාර කළමනා කඩිනමින් එක්රැස් කර ගැනීම පිණිසය. ඊට හේතුව ඉන් දෙදිනකට පෙර සිට එනම් අප්‍රියෙල් 05 දා සිට "චේ ගුවේරා කල්ලිය" නමින් හැඳින්වුණු ආයුධ සන්නද්ධ තරුණ පිරිස් රටම බිය වද්දමින් හා පොදු දේපළ වනසමින් ආණිඩු බලය අල්ලා ගන්නට දරන වෑයමින් මුළු ප්‍රදේශයම ගිනිගෙන තිබූ නිසාය.

1971 කැරැල්ලේදී 'චේ ගුවේරා කල්ලිය' නමින් හංවඩු ගැසුණු ජනතා විමුක්ති පෙරමුණු සාමාජිකයන්ගේ මෙම ක්‍රියාකාරකම්වල ප්‍රබලත්වය කැබැල්ලවත්ත රේල් බෝක්කුව අයත් කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කයට බලපෑ අන්දම පිළිබඳව එකල කෑගල්ල මහ දිසාපතිව සිටි කේ.එච්.ජේ. විජේදාස මහතාගේ 'පහන් සංවේගය' කෘතියෙහි මෙසේ සඳහන්ව ඇත.

"භීෂණය අතින් කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ප්‍රමුඛ ස්ථානයක් ගත්තේය. මේ තත්තවය කොතරම් දැයි කිවහොත් කැරැල්ල පැවති අවධියේ කෑගල්ල මූල්ස්ථාන පොලිසිය හැර දිස්ත්‍රික්කයේ අනෙකුත් පොලිස් ස්ථාන දහහතරටම පහර දුන් කැරලිකරුවෝ ඒවායේ තිබුණු ආයුධ සියල්ල පැහැර ගත්හ. පොලිස් ස්ථාන තුනක් ගිනිබත් කළහ. දිස්ත්‍රික්කයේ සියලු පොලිස් ස්ථාන තාවකාලිකව වසා දමනු ලැබීය. පොලිස් නිලධාරීහු කෑගල්ල මූලස්ථාන පොලිසියට වාර්තා කළහ. කැරැලිකරුවෝ රාත්‍රී කාලයේ ඔවුන් අල්ලාගත් පොලිස් ස්ථානවල ලැඟුම් ගත්හ.

එසේම දුරකථන මාර්ග, විදුලි රැහැන් සහ ට්‍රාන්ස්ෆෝමර් බොහොමයක් විනාශ කිරීම නිසා දුරකථන සහ විදුලි බලය ඇනහිට තිබුණි. රාත්‍රී කාලයේ දිස්ත්‍රික්කය පුරාම පැතිරී ගිය අන්ධකාරය සහ නිහැඬියාව බිය උපදවන සුලුවිය."

කෙසේ හෝ පත්තම්පිට්ය සමූපකාරයට ගිය අනුලාවතී මැණිකේ නැවත එනවිට කැබැල්ලවත්ත රේල් බෝක්කුව උඩ අලි ජරමරයකි. කිසියම් තරුණ පිරිසක් බෝක්කුව මත දුම්රිය පාරේ ඇති සිල්පර කොට අතරේ ගල් ඉවත් කරමින් හනි හනික යමකට සැරසෙති. ඔවුන්ගේ මෙම ක්‍රියාව කුමක් දැයි සිතාගත නොහැකි ගැමියෝ බෝක්කුව යට පිහිටි මහා මාර්ගය අද්දර සහ ඒ සමීපයේ ඇති සොහොන් පිටියට වී ඇස් දල්වා බල හිඳිති. එම තරුණයගේ ආරක්ෂාවට ඒ අවට සැරිසරන තුවක්කුකරුවන් කිහිප දෙනෙකි.

"මේ අධිරාජ්‍යවාදී ගැති ධනේෂ්වර ආණ්ඩුව විනාශ කරලා අපේ මව්බිමේ උරුමය ප්‍රගතිශීලීන් අතට ගන්නයි අපි මේ හදන්නේ, අපි දැන් මේ රේල් බෝක්කුව පුපුරවලා දැම්මම උඩරටට කෝච්චි ගිහින් ඉවරයි. මේ ක්‍රමයෙන් විතරමයි මේ අධිරාජ්‍යවාදී ගැති ධනපති ක්‍රමය භංග කරන්න පුළුවන්. උඹලා මේ කිසිම දේකට විරුද්ධ වුණොත් අපි උඹලාවත් ද්‍රෝහීන් හැටියට සලකලා බල්ලෝ වගේ වෙඩි තියලා මරලා දානවා." එම චේ ගුවේරා පිරිසේ නායකයා ලෙස සැලකිය හැකි තරුණයකු දෑත් ඉහළට ඔසවමින් හා ගිරිය පුප්පමින් කෑගැසුවේ එම සිදුවීම දෙස විමතියෙන් හා කුතුහලයෙන් බලා සිට ගැමියන්ගේ සිත් තුළට ක්ෂණික මරණ බියක් ද පිවිසුවමිනි. මහත් උද්වේගයෙන් පසුවන මේ චේ ගුවේරා කල්ලිය ඉදිරියේ නිකම් ඔළුව කඳ බඩ ප්‍රදර්ශනය කිරීමද බිහිසුණු ප්‍රතිඵල ගෙන දෙන්නක් බව වටහාගත් ගැමියන්ගෙන් වැඩිදෙනෙක් හීන් සීරුවේම එතැනින් මාරු වී ගියහ.